بحران کرونا؛ پیش قراول تغییرات بنیادین؟
به گزارش وبلاگ آپ، خبرنگاران/بوشهر یک پژوهشگر اجتماعی می گوید: انسانی که با ربات ها جراحی می کند، اعضای بدن را معاوضه می کند و انواع مصنوعی اش می سازد، اکنون با حریفی نادیدنی روبرو شده که فعلا فقط با شستن مکرر دستها در هر مرتبه و صندلی اجتماعی و در خانه ماندن و تغییر سبک زندگی می تواند با آن مقابله کند.
مهتا بذرافکن در گفت و گو با وبلاگ آپ در توصیف این روزها مطرح نمود: چارلز دیکنز نخستین بند از رمان داستان دو شهر را با این جمله آغاز می کند: بهترین روزگار و بدترین ایام بود. و در ادامه می نویسد: دوران عقل و زمان جهل بود. روزگار اعتقاد و عصر بی باوری بود. موسم نور و ایام ظلمت بود. بهار امید بود و زمستان ناامیدی. همه چیز در پیش روی گسترده بود و چیزی در پیش روی نبود، همه به سوی بهشت می شتافتیم و همه در جهت عکس ره می سپردیم. (برگرفته از وبسایت ترجمان) آغاز قرن 21 شاید شبیه ترین توصیف این جملات دیکنز است.
وی ادامه داد: انسان قرن 21 در ادامه قرن بیستم، فناوری را روز به روز کاملتر می کرد و دنیا با فناوری های معجزه گر مبتنی بر اینترنت رویایی ترین شکل مصرف را در دنیای که روز به روز گرمتر و گرمتر می شد، در دنیای با صدها کلان شهر آلوده که سالیانه 7 میلیون نفر در آن به خاطر آلودگی هوا می مردند ممکن می ساخت، دنیای که هر کسی بی توجه به دیگری لذت، شهرت و ثروت را حق مسلم خود می پنداشت. در دنیا مصرف حریصانه اقیانوس ها، جنگلها، رودخانه ها و حتی بیابانها و کل حیات روی خاک و زیر آب هر روز بیشتر و بیشتر با غارتگری انسان به تحلیل می رفتند و صدها گونه حیاتی در کنار زندگی های باستانی قبیله ای با فعالیت های انسان مغرور فناور از کره زمین محو شدند و در دنیای نابرابر منابع زمین به دست 10 درصد از مردم غیرمسئولانه غارت شده و کم و بیش توسط 90 درصد باقی مانده غیرمسئولانه مصرف می شد.
این پژوهشگر گفت: بسیاری از فعالان محیط زیست و دانشمندان بارها و بارها به این غارتگری و نابرابری اعتراض کرده و هشدار می دادند اما نه گوش شنوایی در این دنیا پر هیاهوو پر زرق و برق می شنید و نه غرور سیاستمداران اجازه میداد لختی به آینده زمین بیاندیشند.
وی ادامه داد: این وقایع تا همین سه ماه پیش، درست در هنگامه آغاز 2020 سال هر روز و هر دقیقه تکرار می شد و به نظر می رسید که هیچ مانعی نمی توانست جلو تجاوزگری انسان هوشمند با ابزار ابر هوشمندش بگیرد. اما درست در هنگامی که انسانهای قدرتمندمشهور، ثروتمند و برابرتر بر فرش قرمز هنر و سیاست و اقتصاد جوایزشان می دریافتد و جلو صدها دوربین لبخندهای پیروزمندانه می زند در حالی که میلیاردها نفر از خانه ها و زاغه با دیده حسرت بار به آنها نگاه می کردند؛ خبر ظهور ذره ای کشنده در دنیا آن هم در بازاری در چین که خود نماد تجاوز بشریت به محیط زیست و موجودات بی دفاعش است پیچید وهمه را متحیر ساخت.
مدیر کارآفرینی و پژوهش دانشگاه پیغام نور مرکز بوشهر تاکید نمود: ویژگی منحصربه فرد این ذره از حیات که به زودی مرزها را درنوردید این بود که همه را مجبور می کرد برای بقا به دیگری بدون در نظر دریافت موقعیت و مرتبه اجتماعی توجه نمایند و هراس از مرگ موجب شد که مرزهای جغرافیایی، ثروت، شهرت که علاوه بر پروتکل های سیاسی و قوانین و سنت های اجتماعی با مرزی به نام مصرف حریصانه نیز از هم جدا شده بودند به یکباره فرو ریزد و همه انسانها بی توجه به آن مرزبندی ها با ترس به دستها، دهانها و چشمهای هم چشم بدوزند. مظاهر فرهنگ و ادب و مناسبات انسانی، کافه ها، رستوران ها، هتل ها و هر آنچه نشانه متمدن بودن انسان مدرن بود حالا تهدیدی علیه سلامت و قلمرو بود و به ناچار تعطیل شد.
وی اظهار کرد: نکته جالب این است اصطلاحی که پیش از این فقط برای نشان دادن نابرابری معنا داشت به پروتکلی برای زنده ماندن بدل گشت: فاصله اجتماعی. متخصصان اپیدمی و بهداشت دنیای به همه دنیایان اعلام کردند اگر می خواهید زنده بمانید، در هر مقام و مرتبه اجتماعی که هستید در خانه بمانید و اگر بیرون از خانه برای خرید مایحتاج ضروری می روید فاصله اجتماعی را رعایت کنید و از یکدیگر دور بایستید. فاصله اجتماعی اصطلاح عجیبی است، معنای آن یعنی در بوسیدن، در آغوش دریافت و گروهی نشستن و کار کردن ممنوع است؛ یعنی کافه نرفتن، سفر نکردن، هتل نرفتن، فیلم و سینما و ورزش و مسابقه ها را تعطیل کردن و تنها ماندن و تنها زیستن و به دنیا و وقایع آن تنها نگریستن. و این یعنی زندگی مدرن و عادت ها را برای مدتی در پرانتز قرار دادن. تا کی؟ کسی نمی داند. و عامل همه اینها یک ذره از حیات می باشد و آنهم درست در زمانی که فناوری در اوج خود قرار گرفته است.
بذرافکن توضیح داد: انسانی که با ربات ها جراحی می کند، اعضای بدن را معاوضه می کند و انواع مصنوعی اش می سازد، اکنون با حریفی نادیدنی روبرو شده که فعلا فقط با شستن مکرر دستها در هر مرتبه و صندلی اجتماعی و در خانه ماندن و تغییر سبک زندگی می تواند با آن مقابله کند و چنانچه واکسنی برای آن پیدا گردد نیز بدون در نظر دریافت صندلی و طبقه اجتماعی همه انسانها در تمام کره زمین باید از آن بهره گیرند و راهی جز این وجود ندارد.
به گفته این پژوهشگر بوشهری کالای گران قیمتی به نام سلامت که پیش از این طبقاتی بود اکنون غنی و فقیر را در کنار هم قرار داده و نابرابری را نیز به چالش کشیده است. این چنان عجیب است که برای بعضی ظهور چنین مسئله ای، که ذره ای این چنین انسان را مقهور خود سازد باورکردنی نیست. چرا که دهه های زیادی است که ما عادت کرده ایم هر روزمان با خبرهایی از مقهور بودن طبیعت با ابزارهای فوق هوشمند ساخت دست بشر آغاز کنیم. اما این روزها گویی بشر با همه ابزار هوشمندانه اش؛ آنهم درست در زمانی که اکثریت مردم اطمینان داشتند که فناوری کنترل همه چیز را در اختیار دارد و از پس حل مسائل و مصائب خودساخته علیه طبیعت بر می آید، از پرتگاهی افتاده است.
وی مطرح نمود: هرچند ویروس های کرونای قبلی از بدن موجودات زنده دیگر آمد و زنگ خطر را به صدا در آورد، اما هربار مقهور شدند و این بار کروناویروس کووید 19 آمد و نشان داد مهره هایی هستند که به اشتباه چیده شده اند و سبک زندگی مبتنی بر مصرف حریصانه نمی تواند تا ابد ادامه یابد. بشر نمی تواند هر طور که بخواهد بر منابع زیستی چنگ بیاندازد و هر طور که بخواهد بکشد، ببرد و بسوزاند. بالاخره جایی یکی باید ترمز این سبک زندگی را می کشید و کووید 19 این کار را کرد. هر چند دیر یا زود این ویروس نیز مهار خواهد شد، اما قبل از آن این ذره نادیدنی قواعد اقتصاد دنیای را زیر رو کرده است، سبک زندگی در همه کره خاکی به چالش کشیده و سیاستمداران را درمانده کرده و عادتهای ما را تغییر داده است.
مهتا بذرافکن، پژوهشگر اجتماعی تغییرات اقلیمی و آب بیان نمود: این هشداری عظیم برای دنیا پساکووید 19 است که تغییرات آب و هوایی را جدی بگیرد و دست از غرور حقارت آمیز خود بردارد. مخاطرات پیش رو بسیار تهدیدنماینده است. در دنیای که به دست و دخالت انسانها روز به روز گرمتر شده و یخ های قطبی در حال آب شدن هستند، دانشمندان هشدار می دهند که هیچ بعید نیست از این دست مخاطرات پنهان شده زیر یخ هایی که میلیون ها سال پایدار بودند سربرآورده و دوباره همانطور که اجدادمان را نابود کردند، حیات بشر امروز را نیز با نابودی روبرو سازند.
مدیر کارآفرینی و پژوهش دانشگاه پیغام نور مرکز بوشهر تاکید نمود: مخاطرات آینده را نه با پول می توان خرید و نه می توان از آن به پنت هاوس ها و برج ها پناه برد، تنها با مصرف پایدار و مسئولانه منابع باقی مانده و احترام به همه موجودات است که دنیا و زمین زیبای ما نجات خواهد یافت. شاید کرونا کووید 19 دشمن عزیزی است که برای گگرددن چشم جان بشر آمده است و بهتر است انسانها این هشدار را جدی بگیرند.
منبع: خبرگزاری ایسنا